DİL VE KONUŞMA BOZUKLUKLARI

En değerli yeteneklerimizden olan konuşma, iletişimin sözel tarafını oluşturan, yaşamımızdaki en büyük ihtiyaçlarımız arasındaki ifade gereksinimlerimizi karşılıyor. Duyguların, düşüncelerin gizli anlaşmalar topluluğu olan dil aracılığıyla iletilmesi olarak da tanımlayabileceğimiz konuşma, bireylerin kendilerini ifade etmelerinin yanında onların daha mutlu ve huzurlu olabilmeleri için de hayati öneme sahip. Çünkü sözel olarak kendini doğru ifade edememe, hem sosyal hem de psişik pek çok probleme neden olabiliyor.

Dil ve Konuşma Bozuklukları Nelerdir?

Kendini ifade etme ihtiyacını karşılayabilmek çocukluktan başlayarak kazandığımız konuşma yeteneğiyle de doğrudan ilintili. Konuşabilmek, pek çok organ ve vücut bölümlerinin birbiriyle eşgüdümlü çalışabilmesiyle mümkün. Ancak bu karmaşık yapı içinde, ifadenin önüne geçerek başkalaşmasına, muhatabınız/muhataplarınız tarafından konuşmalarınızın anlaşılamamasına neden olan sorunların tamamı dil ve konuşma bozuklukları olarak adlandırılıyor. Konuşma ve dil bozuklukları, bireyin fizyolojik özelliklerinden kaynaklandığı gibi, sosyal çevre ve yanlış eğitimler sonucunda da ortaya çıkabilen etkenlerden oluşuyor.

Dil ve Konuşma Bozuklukları Türleri

Dil ve konuşma bozuklukları temelde bireyin anatomik ve sosyal çevresiyle olan problemleri nedeniyle ortaya çıktıkları için onları, bireysel ve sosyal konuşma bozuklukları olarak iki bölümde incelemek çok daha yararlı olacaktır. Çünkü dil ve konuşma bozuklukları doğrudan bireye ait bir yeteneğin, genelin sahip olduğu dil konuşma bozuklukları ile olan mukayesesiyle fark edilebilmektedir.

Konuşma Bozuklukları Nelerdir?

Dil ve konuşma bozuklukları , bireylerin konuşmalarının önündeki en büyük engelleri oluşturur. Bu nedenle bu dil ve konuşma bozuklukları alanında bilgi sahibi olmak öncelikle ailelerin çocuklarda konuşma bozuklukları olup olmadığını da kolayca tespit edebilmeleri için önem taşıyor. Bazen bedensel, anatomik yetersizliklerin yanında sosyal çevrenin de etkisi olabilen dil ve konuşma bozuklukları;

• Erken yaşlardan itibaren fark edilebilen, konuşmanın gecikmesi, yaşıtlarına oranla söyleyebilmesi gereken pek çok konuşma aracının yetersiz oluşu.
• Çocukların sesleri çıkarmada yaşadıkları bozukluklar
• Seslerin söyleyiş ve telaffuzundaki hatalar, artikülasyon
• Kekemelik
• İşitmedeki engellerin konuşmayı etkilemesi.
• Bedensel sorunlara bağlı konuşma bozuklukları
• Daha yerel konuşma ayrılıkları, yabancı dil ve yanlış konuşma eğitimleri

dil ve konuşma bozuklukları oluşturan nedenler arasında. Bu nedenler dil ve konuşma bozuklukları oluşturmakla kalmaz, ifadenin önüne geçtikleri için bireylerin sosyal yaşamını doğrudan ve olumsuz yönde etkilerler. Daha içe dönük ve asosyal bireylerin çoğunluğunda dil ve konuşma bozukluklarının etkisi azımsanmayacak kadar fazladır.

Erken yaşlarda dil ve konuşma bozukluklarının fark edilmesi onların tedavi edilebilmesini de sağlar. Ancak bu tedavilerin etkisi erken müdahale ile doğru orantılı. Çocuklarda özellikle sesletim sorunları olarak adlandırdığımız artikülasyon bozuklukları tedavisi, henüz konuşma ve söyleyişler tam oturmadan, çok küçük yaşlarda başlarsa büyük oranda düzeltilebilmektedir.

Çocukluk döneminde, fark edilip tedavi gerçekleşmediğinde öncelikle okul öncesi dil ve konuşma bozuklukları ile görülmeye başlayan problemler, ileride yetişkinlerde konuşma bozuklukları olarak ortaya çıkmakta.

Çocuklukta ortaya çıkan konuşma bozuklukları, ifadenin önüne geçmekle kalmaz, ifadeyi sözle yöneltemeyen çocuklar, bu açığı işaretle ya da büyük ihtimalle muhatabına vurarak gerçekleştirmeye çalışırlar. Bu da çocuğunuzun sosyal çevrede uyumsuz, yaşıtlarıyla kolayca kavga eden bir kişilik sergilemesine neden olabilir.

Dil ve Konuşma Bozuklukları Eğitimi

Dil ve konuşma bozuklukları ifadenin önündeki en büyük engel olsa da gerek anatomik gerekse psişik sorunlar etkili bir tedavi ve Diksiyon kursu düzeltilebiliyor. Çocuğunuzda dil ve konuşma bozukluğu olduğunu düşünüyorsanız dil ve konuşma bozuklukları kitap tercihi bu konu ile ilgili bilgilenmeniz için iyi bir çözüm olabilir. Ancak tedavi ve eğitim gerektiren bir konu olduğu için mutlaka uzmanlardan yardım almak gerekiyor. Uzmanlar çocuğunuzun öncelikli olarak konuşma bozukluğu nedenlerini tespit etmekte, tedavisi eğitimle gerçekleştirilebilecek bir sorun bulduklarında konuşma bozuklukları egzersizleri gibi hem ailede hem de çevrede yapılabilecek çalışmalarla sorunların düzeltilmesini sağlamaktalar.

Dil ve Konuşma Bozukluklarında Aileler Neler Yapmalı?

Çocuklarda konuşma bozukluklarının altında yatan etmenlerin hem fizyolojik hem de sosyal çevreden kaynaklanan pek çok nedeni olduğundan bahsetmiştik. Yukarıda anlattığımız nedenlerden bir ya da birkaçını çocuğunuzda fark ettiyseniz öncelikle şunları yapmalısınız;

• Mutlaka Dil ve Konuşma Terapistinden Profesyonel Destek Alın : Hem bireysel, hem de sosyal olarak mutluğun ilk şartı olan konuşma yetisinde, yaşanacak sorunlar zihinsel ve sosyal açıdan problemlere ortam hazırlıyor. O nedenle bu sorunların önüne geçebilmek için erken müdahale büyük önem taşıyor. Çocuğunuzda bu tür problemler fark ettiyseniz mutlaka dil ve konuşma terapistinden profesyonel destek almalısınız.

• Bırakın Çocuğunuz Konuşma Problemini Kendisi Fark Etsin : Çocuğunuzun nasıl söylediğinden çok ne söylediğine yoğunlaşır, yapabildiklerini düzeltme yerine, onları yaparken neden yetersiz kaldıklarını fark etmelerini sağlayabilirseniz, dil ve konuşma sistemini kavramalarını sağlayabilirsiniz. Böyle bir yaklaşım, çocuğunuzun dil ve konuşma bozuklukları ile çok daha kolay mücadele edebilmesinin yolunu açar.

• Çocuğunuzu Kimseyle Kıyaslamayın : İyi bir ruh hali ve uygun bir ortam sağlanması için çocuğunuzu diğerleriyle kıyaslamayın. Her çocuğun gelişiminin, yapabildiklerinin ve yetersizlik yaşayacağı özelliklerinin olduğunu unutmayın. Kıyaslayarak çocuğunuzun ruh haline yapacağınız olumsuz etkileri düzeltebilmek bazen dil ve konuşma bozukluklarını düzeltebilmekten daha zor olabileceği unutulmamalı.