HİTABET SANATI NEDİR?

Bizi diğer canlılardan ayıran en önemli yetilerimizden biri konuşmak olsa da söylediklerimizin bizi dinleyenlerde istediğimiz etkiyi bırakabilmesi başlı başına bir sanat. Bu sanata sahip olmayı isteyen herkesin hitabet sanatı nedir sorusuna öncelikle cevap araması gerekiyor. Bu yazımızda hitabet sanatı nedir, hitabet sanatı özellikleri nelerdir, konusunu ele almaya çalıştık.

Hitabet Nedir?

Mesleği gereği sürekli olarak konuşmalar yapan biri olmasak bile, yaşamın her anında ve her alanında yeri geldikçe hepimiz birer konuşmacı olabiliyoruz. Gündelik yaşamdaki ilişkilerimizde ve iş hayatımızda önemli bir yere sahip olan etkili ve güzel konuşmaların, aynı amaç için bir arada bulunanlara yönelik olarak yapılan, etkileyici, iz bırakan ve yönlendirebilme özelliğine sahip konuşmalara dönüşebilmesine hitabet denir.

Küçük ya da büyük topluluklara yapılan konuşmalar olarak da genelleyebileceğimiz hitabetin, kitlelerde istenen etkiyi bırakabilmesi ise başlı başına bir sanat ve bu sanatın inceliklerine hakim olabilmek, geniş kitleleri etkileyebilecek altın bir anahtar konumunda. Bu anahtara sahip olabilmenin yolunu arıyorsanız, işe hitabet sanatı nedir, sorusuna cevap arayarak başlayabilirsiniz.

Hitabet Çeşitleri

Hitabetin küçük ya da büyük topluluklar önünde yapılan etkileyici olması hedeflenen konuşmalar olarak tanımlamıştık. Hitabet farklı gruplara ve topluluklara farklı amaçlar doğrultusunda yapılan konuşmalar olduğu için, hem kitlenin hem de yapılan konuşmanın özelliğine göre çeşitlere ayrılır. Hitabet çeşitleri, siyasi alanda yapılan hitabetler, askeri alanda yapılan hitabetler, hukuki alanı içine alan hitabetler ve dini alanda yapılan hitabetler olmak üzere çeşitlendirmek mümkün.

· Siyasi Alanda Yapılan Hitabetler (Siyasi Hitabet)

Hemen tüm kültürlerde ve ülkelerde en popüler hitabet türüdür. Seçim çalışmalarında seçmenlerin ilgisini çekmek, seçmenlere politikalarını ve vaatlerini bildirmenin en etkili yolu siyasi hitabetlerdir. Seçim çalışmalarıyla birlikte, ülkenin karar alma merciinde bulunan meclislerde, parlamentolarda yapılan hitabetler de siyasi alanda yapılan hitabetlerdir. Hitabet sanatı nedir, nasıl iyi bir hatip olunur arayışı en çok siyasal alanda kendini hissettirir.

· Askeri Hitabetler

Emir komuta zinciri içinde, neferlerin morallerini en üst seviyede tutmak ve vatan savunmasında gerekli olan manevi desteğin sağlanabilmesi için komutanların yaptığı hitabetler askeri hitabet olarak adlandırılır.

· Hukuki Hitabet

Hukukun hemen tüm alanlarında kendine yer bulan hitabetlerdir. Bu hitabetler, mahkemelerde adaletin tecelli etmesine yardımcı olabilecek savların ve savunmaların yöneltilmesidir.

· Dini Hitabet

Din bilginlerinin dini bilgilerin inananlara ulaştırılmasında kullandıkları hitabetlerdir. Manevi bir iklimin izlerini taşır.

Hitabet Sanatı Nedir, Hitabet Sanatının Özellikleri Nelerdir?

Hitabet sanatı, etkili güzel söz söyleme sanatıdır. Düşünceleriniz, fikirleriniz ne kadar doğru ve anlamlı olursa olsun, onları etkili bir biçimde iletebilecek bir araca sahip değilseniz, istediğiniz başarıya ulaşabilmeniz oldukça zordur.

Siyasetten dine, askeri alandan hukuk alanına, akademik hayata kadar pek çok alan, hitabet sanatını etkili kullanmayı, incelikleriyle haşır neşir olmayı gerektirir. Büyük kitlelere ulaşmak, onların ilgisini çekmek ve kendi yanınızda olmalarını sağlayabilmek ancak bunu bir sanata dönüştürebilmek ile mümkün olabiliyor.

Hitabet sanatı hakkında bilgi vermeye çalıştığımız bu yazımızda, mutlaka değinmemiz gereken konulardan biri de retorik hitabet sanatıdır. Retorik hitabet sanatı kısaca söz söyleme ustalığını ifade eder.

Kimi zaman hemen hemen aynı söylemlerin farklı kişiler tarafından söylendiğinde çok daha farklı etkiler bırakabildiğine şahit oluruz. Aynı söylemler ve iletilen bilgiler neredeyse aynı olmasına rağmen, söz ustasından duyduğunuz bir konuşmanın çok daha etkili olmasını sağlayan, retorik nedir, hitabet sanatı nedir, sorularının da cevabını oluşturur.

Hitabet sanatı, etkili ve güzel konuşmalar yapabilmek için sahip olunması gereken söz ustalığını (retorik) konuya olan hakimliği, kendine güveni, iyi bir diksiyonu, konuşmacının muhataplarıyla göz teması kurabilmesini, heyecanın kontrol altında tutulabilmesini, doğru amacı ve yöntemi kullanabilmeyi gerektirir.

Hitabet Sanatının Özellikleri

· Hitabet Sanatı İnandırmayı ve İkna Etmeyi Hedefler

Hitabet, duygu ve düşünceleri, dinleyicilere inandırma amacı güder. Hitabetin etkisi, geniş topluluklarda bıraktığı izlerle, yönlendirdiği toplulukların nitelik ve niceliği ile ölçülebilir. Hitabet sanatı nedir sorusu, inandırıcı, etkileyici konuşmalar yapabilmek olarak da cevaplanabilir.

· Etkileyici ve Coşturucu Olmalıdır

Hitap edilen konuşma, inandırıcı olduğu kadar etkileyici coşturucu da olmalıdır. Düşünceleri harekete geçirirken duygulara da seslenmelidir.

· Metinlerde Kullanılan Tüm Sözcükler Özenle Seçilmelidir

Konuşma metni, sözcükler ve cümleler özenle seçilmeli, anlaşılır, kısa cümlelerle ifade etmek istenilenler açıklanmalıdır. Etkileyici metinler oluşturmak için söz ustalığı gerekir.

· Vurgu ve Tonlama Önemlidir

Konuşmanın etkisi, onun monoton, tekdüze ve sıkıcı olmamasına bağlıdır. Konuşmada vurgulanmak istenen noktalar belirlenmeli, tonlamada hata yapılmamalıdır.

· Hitabet, Jestler ve Mimiklerle Desteklenmeli

Konuşmanın etkisi, hatibin kullandığı sözcükler kadar, bedenin neler söylediği ile de ilgilidir. Abartıya kaçmadan, jest ve mimikler iyi kullanılmalı, ifadeler ile beden aynı doğrultuda buluşabilmelidir.